Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" - obchody w Olsztynie

W Olsztynie, 1 marca 2025 roku, odbędą się obchody z okazji Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych".

Wydarzenie dzieli się na dwie części. O godz. 15.00 rozpocznie się Olsztyński Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych 2025, który rozpocznie się na Placu Jana Pawła II przy olsztyński ratuszu. O godz. 16.00 w Centrum Świętego Jakuba zlokalizowanym przy ul. Seweryna Pieniężnego 2A w Olsztynie odbędzie się referat historyczny.

Gośćmi będą:

• historyk Jarosław Kłosowski z Okręgu Pomorskiego Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, który przedstawi prezentację - "Żołnierze Wyklęci - nasi Bohaterowie". Autor wystaw: “Wybitne postaci NSZ” oraz “Droga do NSZ” oraz szeregu wykładów i prezentacji multimedialnych.

• drugim punktem uroczystości będzie wywiad z synem sierżanta Wiktora Stryjewskiego "Cacko". Pan Andrzej Stryjewski opowie o swoim Ojcu oraz o ciężkich latach powojennych, gdzie jego rodzina zmuszona była do opuszczenia gospodarstwa rolnego w powiecie płockim i zamieszkania w Elblągu. Były to ciężkie czasy, gdyż wychowywany był tylko przez matkę wraz z trójką braci. Sierżant Wiktor Stryjewski to postać tragiczna, gdyż został zastrzelony w wielu 35 lat, a do tej pory nie znaleziono jego ciała. Był żołnierzem AK i NSZ, dowódcą oddziału bojowego 11. Grupy Operacyjnej NSZ NZW). Wyrokiem komunistycznych sądów otrzymał najwyższą karę w ówczesnych czasach: 38-krotną karę śmierci.

Przygotowane zostanie również stoisko patriotyczne z ryngrafami jakie nosili żołnierze Polskiego Podziemia Niepodległościowego, będzie także dostępna lektura o charakterze patriotycznym.

Podczas organizowanych wydarzeń odbędzie się również kwesta na rzecz Fundacji Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", przeznaczona na poszukiwania bezimiennych mogił Żołnierzy Wyklętych na terenie całej Polski oraz Kresów Wschodnich. Prace obejmują następnie ekshumacje i identyfikacje genetyczne ofiar komunizmu. Finalnie organizowane są honorowe pogrzeby Żołnierzy Niezłomych.

Kwesta odbędzie się także przed i w trakcie meczu Stomil Olsztyn - Lechia Tomaszów Mazowiecki.

Pierwszy pogrzeb odbył się na Mazurach 15 lutego 2015 roku w przededniu 69. rocznicy bitwy pod Gajrowskimi, w Orłowie (gmina Wydminy, powiat giżycki) gdzie odbyły się uroczystości pogrzebowe ekshumowanych żołnierzy 3. Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległych w bitwie przeciwko SB oraz komunistycznego Ludowego Wojska Polskiego. Starcie zbrojne na skraju Puszczy Boreckiej było największą bitwą polskiego podziemia niepodległościowego z komunistami na Mazurach. W lutym 1946 roku ok. 130 żołnierzy Narodowego Zjednoczenia Wojskowego zostało zaatakowanych podczas postoju przez ponad dziesięciokrotnie liczniejszą grupę sowieckich i polskich sił bezpieczeństwa oraz Ludowego Wojska Polskiego.

Historycy szacują, że w bitwie pod Gajrowskimi zginęło od jedenastu do dwudziestu żołnierzy brygady. Część pogrzebała mieszkanka Gajrowskich, Stefania Gazda, za co w latach 90. została uhonorowana Krzyżem Odrodzenia Polski. O leśnym grobie pamiętali potomkowie zabitych żołnierzy.

Fundacja Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” przeprowadziła ekshumację żołnierzy. Pięć lat temu odbył się tu pierwszy państwowy pogrzeb niezłomnych w Polsce. Do chwili obecnej zidentyfikowano jedną ofiarę por. Jana Boguszewskiego ps. „Bitny”. Był to pierwszy w Polsce pogrzeb Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych.