Zawisza Bydgoszcz

Wojskowy Klub Sportowy Zawisza powstał w maju 1946 roku w oddalonym o około 200 km od Bydgoszczy - Koszalinie, którym stanowił wówczas siedzibę Dowództwa Okręgu Wojskowego II. Był to skutek m.in. inicjatywy żołnierzy 48 Okręgowego Warsztatu Samochodowego, zrzeszonych w drużynie piłki nożnej. Pierwszym prezesem klubu został ppłk Marian Gutaker. W dniu założenia klub składał się z kilku sekcji, lecz to sekcja piłki nożnej od początku była wiodącą.

Długo trwały narady dot. nazwy klubu. Proponowane były m.in. Pomorze, Bałtyk, Grunwald oraz Zawisza. Szalę na korzyść tej ostatniej przechylił ppłk Stanisław Żwirski, podkreślając, że osoba Zawiszy Czarnego jest usposobieniem ideału, do którego powinni dążyć tak sportowcy jak i żołnierze. Ustalono również barwy klubu, składający się wówczas z czarnych spodenek oraz koszulki w podłużne niebiesko-czarne pasy. Czerń pochodziła od barw rodowych Zawiszy Czarnego, a niebieski zaś od baretki orderu Virtuti Militari.

Pierwszy oficjalny mecz Zawisza rozegrał z RKS Bałtyk Koszalin wygrywając 8:7. Klub został zgłoszony w Bydgoszczy do klasy B-klasy, po przeniesieniu tam Dowództwa Okręgu Wojskowego II w 1947 roku. W inauguracyjnym meczu Zawiszanie pokonali rezerwy Gwiazdy Bydgoszcz 8:2. Po dwóch sezonach "Wojskowi" awansowali poziom wyżej, do A-klasy, będącej wtedy najwyższą klasą rozgrywkową na Pomorzu.

W pierwszym A-klasowym występie Zawisza pokonał Bydgoską Polonie 2:0. Rok 1950 przyniósł dwukrotną zmianę nazwy klubu. W lutym zamiast Zawiszy, pojawiła się nazwa - Legia Bydgoszcz, która w październiku została zmieniona na OWKS Bydgoszcz. W tym okresie zmieniono barwy Zawiszy na zielono-biało-czerwone. W 1954 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy, tym razem na CWKS Bydgoszcz utrzymała się do roku 1957, później wracając do tradycyjnej nazwy.

W 1951 roku Wojskowi zostali mistrzem Pomorza, pokonując Kolejarza Grudziądz 1:0. Pomimo nieudanych eliminacji o wejście do II ligi w wyniku reorganizacji tej klasy rozgrywkowej, od następnego roku Zawisza rozpoczął drugoligowe boje. Pierwszy sezon w II lidze Zawisza ukończył na pierwszym miejscu w grupie, upoważniając zespół do pojedynku barażowego o awans do ekstraklasy. Dwu-meczowy baraż z Gwardią Warszawa zakończył się niekorzystnie dla Zawiszy, który zremisował w Bydgoszczy 1:1 oraz przegrał w Warszawie 2:0. W roku 1954 Ministerstwo Obrony Narodowej zdecydowało, aby zespół Zawiszy został wycofany z rozgrywek, lecz rok później powrócił do rozgrywek na drugim froncie.

W swojej historii Bydgoski Zawisza ma na koncie krótki epizod w europejskich pucharach - Biorąc udział w Pucharze Intertoto 1993, gdzie po 4 meczach zgromadził na swoim koncie 4 punkty i zajął drugie miejsce. Zawisza ma na swoim koncie również 13 sezonów gry w 1 lidze oraz 34 sezony występów w II lidze.